W marcu i maju 2024 roku dwudziestu studentów z Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Tallińskiego weźmie udział w szkole języka polskiego organizowanej przez obie uczelnie. Studenci estońscy będą szlifować znajomość języka, literatury i kultury polskiej, a studenci polscy nie tylko będą im w tym pomagać, lecz także rozpoczną naukę języka estońskiego i otrzymają unikatową szansę poznania Estonii.
Szkoła Re:Poola zrodziła się z przyjaźni. Przyjacielska relacja tworzy wyjątkową przestrzeń, w której można otwarcie mówić o bolączkach, niepokojach, troskach, ale też o marzeniach. Tych pierwszych slawistom, zwłaszcza w naszym regionie, dziś nie brakuje. Wiedząc, że tallińscy koledzy są żywo zainteresowani rozwijaniem ścieżki polonistycznej, posiadając również niezbite dowody na zaciekawienie młodzieży z UW kulturą państw bałtyckich (oceny projektu dotyczącego Litwy, który zrealizowałyśmy w 2022 roku, przeszły nasze najśmielsze oczekiwania), podzieliłyśmy się naszym marzeniem o szkole języka polskiego z Grigorim Utgofem, wykładowcą z Uniwersytetu Tallińskiego, a prywatnie – naszym przyjacielem. Dalej wszystko potoczyło się bardzo szybko, jak to między przyjaciółmi.
Szkoła Re:Poola pomyślana została jako cykl wykładów mistrzowskich, warsztatów, spotkań dyskusyjnych oraz objazdów naukowych, realizowanych w Estonii i w Polsce. Program podzielony jest na trzy moduły: „Język polski w kulturze i przez kulturę”, „Studenci – studentom. Język polski ze studentami z Polski” oraz „Z polskim do Polski, albo język polski w praktyce”. Zajęcia będą prowadzić wykładowcy z Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Tallińskiego, a także (pod bacznym okiem swoich nauczycieli) warszawscy studenci. Ci ostatni otrzymają też możliwość uczestnictwa w zajęciach oferowanych przez Wydział Humanistyczny Uniwersytetu Tallińskiego. Zaplanowane są również spotkania z tłumaczką literatury estońskiej Anną Michalczuk-Podlecki i estońską dziennikarką Olesią Lagašiną.
Od 4 do 22 marca 2024 roku na Uniwersytecie Tallińskim odbywać się będą zajęcia w ramach modułów „Język polski w kulturze i przez kulturę” oraz „Studenci – studentom. Język polski ze studentami z Polski”. W ramach pierwszego z nich lektorzy zatrzymają się na kluczowych tekstach literatury polskiej i polskiego kina, opowiedzą o podobieństwach i różnicach między językiem polskim i innymi językami słowiańskimi, o śladach polsko-estońskich kontaktów w polszczyźnie, o specyfice kulturowej Warszawy i Tallinna, w końcu – o przekładach literatury polskiej i estońskiej na języki obce. Drugi moduł oparty jest na aktywnej współpracy między warszawskimi i tallińskimi studentami. Ci pierwsi przeprowadzą adresowane do kolegów z Estonii warsztaty językowo-kulturowe dotyczące między innymi polskiej kultury ludowej i popularnej oraz współczesnej i dawnej polszczyzny. Integralną częścią tego modułu będzie praca studentów w tandemach i wspólne poszukiwanie polsko-estońskich śladów. Rezultaty tej współpracy, czyli projekty multimedialne, zostaną zaprezentowane w trakcie drugiej – warszawskiej – części szkoły.
Realizowany w Polsce drugi etap, który potrwa od 7 do 17 maja 2024 roku, będzie miał inny charakter. Zajęcia w ramach modułu „Z polskim do Polski, albo język polski w praktyce” zostały zaprojektowane w taki sposób, by umożliwić tallińskim słuchaczom „zanurzenie się” w polskiej kulturze i języku. Dlatego też w pierwszym tygodniu studenci bliżej poznają Warszawę i jej okolice – będą zwiedzać między innymi Pałac Prezydencki, Muzeum Powstania Warszawskiego i Pałac w Wilanowie, obejrzą „Halkę” w Operze Narodowej i arcydzieła polskiej sztuki XIX wieku w Muzeum Narodowym, a o codziennym życiu warszawiaków w czasach PRL dowiedzą się w trakcie wycieczki legendarnym ogórkiem po stolicy. W drugim tygodniu estońscy goście wyruszą poza Warszawę. Przez kilka dni będą odkrywać Kraków, pojadą również w miejsca obowiązkowe dla każdego turysty, choć o zupełnie innym charakterze – do Kopalni Soli w Wieliczce i Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu.
Jak wspomniałyśmy wcześniej, namacalnym rezultatem polsko-estońskiej szkoły będą przede wszystkim studenckie projekty multimedialne o tym, co łączy i może łączyć nasze kraje i kultury. Z kolei najważniejszym rezultatem będą – żywimy taką nadzieję – trwałe relacje przyjacielskie między młodzieżą z Warszawy i Tallinna. Jak radził nam niegdyś Leszek Kołakowski – po pierwsze przyjaźń. Bo właśnie od relacji wszystko to, co dobre, się zaczyna.
Wszystkich zainteresowanych zachęcamy do śledzenia strony projektu na portalu Facebook https://www.facebook.com/profile.php?id=61554002806692. Wkrótce zostanie tam zamieszczony link do strony internetowej. Projekt „Re:Poola. Polsko-estońska szkoła języka polskiego i kultury polskiej” realizowany jest w ramach programu Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej „Promocja języka polskiego” (numer projektu: BJP/PJP/2023/1/00032).
Joanna Piotrowska i Marta Małachowicz
