Dialoogid – dialogi
| dialog estoński | dialog polski | |
| a | Tere! Minu nimi on Peeter. | Cześć! Na imię mam Peeter. |
| b | Meeldiv tutvuda. Mina olen Kristi. | Miło poznać. Jestem Kristi. |
| dialog estoński | dialog polski | |
| a | Saame tuttavaks. Minu nimi on Reet Kivi. Kuidas teie nimi on? | Poznajmy się. Nazywam się Reet Kivi. A jak się Pan nazywa? |
| b | Minu nimi on John Smith. | Na imię mam John Smith. |
| a | Kust te pärit olete? | Skąd Pan pochodzi? |
| b | Ma olen inglane. Ma olen pärit Londonist. | Jestem Anglikiem. Pochodzę z Londynu. |
| dialog estoński | dialog polski | |
| a | Tere päevast härra Tamm! Kas tohin tutvustada: Proua Sanchez. | Dzień dobry panie Tamm! Czy mogę przedstawić: pani Sanchez. |
| b | Väga rõõmustav, minu nimi on Arvo Tamm. | Bardzo mi miło, nazywam się Arvo Tamm. |
| c | Meeldiv tutvuda, mina olen Maria Sanchez. Ma olen pärit Hispaaniast. | Miło Pana poznać, na imię mam Maria Sanchez. Pochodzę z Hiszpanii. |
| dialog estoński | dialog polski | |
| a | Lubage esitleda: Tiit Kork. | Pozwólcie przedstawić: Tiit Kork. |
| b | Väga meeldiv, ma olen Andreas. Kas sa oled eestlane? | Bardzo mi miło, jestem Andreas. Czy jesteś Estończykiem? |
| c | Jah, elan Tallinnas. Kust sa pärit oled? | Tak, mieszkam w Tallinie. Skąd pochodzisz? |
| b | Ma olen pärit Saksamaalt, aga praegu elan Tartus. | Pochodzę z Niemiec, ale teraz mieszkam w Tartu. |
| dialog estoński | dialog polski | |
| a | Vabandage, kas te räägite eesti keelt? | Przepraszam, czy mówi pan po estońsku? |
| b | Jah, räägin küll. | Tak, mówię. |
| a | Tore. Olen poolakas ja ma ei oska eesti keelt veel väga hästi. | Super. Jestem Polakiem i jeszcze nie umiem po estońsku bardzo dobrze. |
| b | Mida te teete Eestis? Töötate või õpite? | Co pan robi w Estonii? Pracuje Pan czy się uczy? |
| a | Ma olen eesti keele suvekursusel. | Jestem, na letnim kursie języka estońskiego. |
Sõnavara: riigid, keeled ja rahvused – słownictwo: kraje, języki i narodowości
| Riik (kraj) | Pealinn (stolica) | Keel (język) | Rahvus (narodowość) |
| Eesti (Estonia) | Tallinn | eesti | eestlane |
| Läti (Łotwa) | Riia | läti | lätlane |
| Leedu (Litwa) | Vilnius | leedu | leedulane |
| Soome (Finlandia) | Helsingi | soome | soomlane |
| Rootsi (Szwecja) | Stockholm | rootsi | rootslane |
| Norra (Norwegia) | Oslo | norra | norralane |
| Taani (Dania) | Kopenhaagen | taani | taanlane |
| Hispaania (Hiszpania) | Madrid | hispaania | hispaanlane |
| Itaalia (Włochy) | Rooma | itaalia | itaallane |
| Venemaa (Rosja) | Moskva | vene | venelane |
| Saksamaa (Niemcy) | Berliin | saksa | sakslane |
| Inglismaa (Anglia) / Suurbritannia (Wielka Brytania) | London | inglise | inglane |
| Prantsusmaa (Francja) | Pariis | prantsuse | prantslane |
| Poola (Polska) | Varssavi | poola | poolakas |
| Kreeka (Grecja) | Ateena | kreeka | kreeklane |
| Ungari (Węgry) | Budapest | ungari | ungarlane |
| Rumeenia (Rumunia) | Bukarest | rumeenia | rumeenlane |
| Hiina (Chiny) | Peking | hiina | hiinlane |
| Jaapan (Japonia) | Tokyo/Tokio | jaapani | jaapanlane |
| Ameerika Ühendriigid (Stany Zjednoczone Ameryki Pn.) | Washington | inglise | ameeriklane |
| Brasiilia (Brazylia) | Brasiilia | portugali | brasiillane |
Uwagi, przykłady
Nazwy języków używamy z wyrazem keel (język).
Eesti keel – Język estoński.
Ma oskan hästi rääkida ukraina keelt. – Język ukraiński znam dobrze.
Kas nad räägivad leedu keelt? – Czy oni mówią po litewsku?
Kus sa õpid saksa keelt? – Gdzie się uczysz języka niemieckiego?
Liczba mnoga określająca mieszkańców danego kraju
eestlane – eestlased – Estończyk – Estończycy
kreeklane – kreeklased – Grek – Grecy
ameeriklane – ameeriklased – Amerykanin – Amerykanie
Wyjątek:
poolakas – poolakad – Polak – Polacy
Pochodzenie, konstrukcja pärit olema
Kust sa pärit oled? – Skąd pochodzisz? Skąd jesteś?
Ma olen pärit Lätist. – Jestem z Łotwy.
Ta on pärit Tallinnast. – On jest z Tallina.
Me oleme pärit Saksamaalt*. – Jesteśmy z Niemiec.
Nad on Kohtla-Järvelt. – Oni są z Kohtla-Järve.
*wszystkie kraje, w skład nazwy których wchodzi wyraz maa, będą miały końcówką -lt.
Näited – przykłady
Minu nimi on Szymon. Ma olen poolakas ja ma olen pärit Poolast. Ma elan Varssavis. Ma räägin poola, inglise ja eesti keelt.
Mam na imię Szymon. Jestem Polakiem i pochodzę z Polski. Mieszkam w Warszawie. Mówię po polsku, angielsku i estońsku.
See on Jean. Ta on prantslane. Jean on pärit Prantsusmaalt, aga praegu elab ta Saksamaal, Berliinis. Ta oskab prantsuse, inglise ja saksa keelt.
To Jean. On jest Francuzem. Jean pochodzi z Francji, ale teraz mieszka w Niemczech, w Berlinie. Zna francuski, angielski i niemiecki.
Grammatika
Isikulise asesõna omastav – dopełniacz zaimka osobowego (zaimek dzierżawczy). Zaimki dzierżawcze odpowiadają na pytanie kelle? – czyj?
| zaimek osobowy | zaimek dzierżawczy | tłumaczenie | ||
| ma | minu (mu) | mój | ||
| sa | sinu (su) | twój | ||
| ta | tema (ta) | jego, jej | ||
| me | meie (me) | nasz | ||
| te | teie (te) | wasz | ||
| nad | nende | ich |
Näited – przykłady
Seal on sinu koer. – Tam jest twój pies.
Need on tema kassid. – To są jego/jej koty.
Meie maja on suur. – Nasz dom jest duży.
Mis on teie emakeel? – Jaki jest wasz język ojczysty?
Nende auto on sinine. – Ich samochód jest niebieski.
Minu vend ei taha õppida. – Mój brat nie chce się uczyć.
Me ei loe sinu raamatut. – Nie czytamy twojej książki.
See ei ole tema firma. – To nie jest jego/jej firma.
Kas meie kleidid ei ole ilusad? – Czy nasze sukienki nie są ładne?
Teie varjud ei ole pikad. – Wasze cienie nie są długie.
Nende tehas täna ei tööta. – Ich fabryka dziś nie pracuje.
Olevik – czas teraźniejszy
Formy osobowe czasu teraźniejszego tworzymy przez dodanie końcówek osobowych do tematu. Przy użyciu form twierdzących (jaatav) zaimki osobowe nie są konieczne. W formach przeczących (eitus) używa się znacznika ei oraz koniecznie zaimków osobowych.
Temat tworzymy przez odjęcie końcówki -n od formy 1 osoby liczby pojedynczej.
| Jaatav | Eitus | ||
| ma + [temat + -n] | ma räägin (ja mówię ) | ma + ei + temat | ma ei räägi (ja nie mówię) |
| sa + [temat + -d] | sa räägid (ty mówisz) | sa + ei + temat | sa ei räägi (ty nie mówisz) |
| ta + [temat + -b] | ta räägib (on, ona, ono mówi) | ta + ei + temat | ta ei räägi (on, ona, ono nie mówi) |
| me + [temat + -me] | me räägime (my mówimy) | me + ei + temat | me ei räägi (my nie mówimy) |
| te + [temat + -te] | te räägite (wy mówicie) | te + ei + temat | te ei räägi (wy nie mówicie ) |
| nad + [temat + -vad] | nad räägivad (oni, one mówią) | nad + ei + temat | nad ei räägi (oni, one nie mówią) |
rääkima – mówić
W ten sposób odmienia się większość estońskich czasowników. Gdy temat kończy się na spółgłoskę, to między końcówkę osobową a ten temat wstawia się samogłoskę np. ostma – kupować, ma ostan – ja kupuję, sa ostad – ty kupujesz, ta ostab – on kupuje.
| czasownik | zdanie po estońsku | tłumaczenie |
| asuma | Grand Hotell asub Kreutzwaldi tänaval. | Grand Hotel znajduje się na ulicy Kreuzvalda. |
| elama | Erki ei ela suures korteris. | Erki nie mieszka w dużym mieszkaniu. |
| helistama | Igal pühapäeval helistame vanaemale. | W każdą niedzielę dzwonimy do babci. |
| mängima | Ma mängin minu vennaga. | Bawię się z moim bratem. |
| otsima | Mida sa otsid? | Czego szukasz? |
| töötama | Kertu ja Tiiu töötavad kaupluses müüjatena. | Kertu i Tiiu pracują w sklepie jako sprzedawczynie. |
Harjutused – ćwiczenia
1. Wstaw właściwy zaimek (mina, sina,…).
….. on eestlane.
Kas ….. saad mulle seda raamatut laenata?
Kas ….. räägite poola keelt?
….. töötavad tehases.
Koolis ….. õpime ajalugu.
2. Wstaw: minu, sinu, tema, meie.
See huvitav raamat on ….. – Ta interesująca książka jest moja.
….. õde töötab ettekandjana. – Jej siostra pracuje jako kelnerka.
Me ei tea, kas see roheline auto on ….. või ….. . – Nie wiemy czy to zielone auto jest wasze czy ich.
3. Uzupełnij.
A: Tere ….. !
B: Tere päevast! Minu ….. on Karl.
A: ….. Mina olen Toomas.
B: Ma olen pärit ….. .
A: Kas ….. elad Berliinis?
B: Jah ma elan Berliinis, aga ….. Tallinnas.
4. Wstaw odpowiednią formę czasownika.
Maarja ….. (kirjutama) kirja. Minu koer ei ….. (elama) minuga korteris. Priit ….. (tuttavaks saama) töökaaslastega. Kas sa ….. (teadma) kus lapsed ….. (mängima).
Vastused – odpowiedzi
1. ta, sa, te, nad, me lub tema, sina, teie, nemad, meie
2. minu, tema, teie, nende
3. päevast, nimi, väga meeldiv, Saksamaalt, sa/sina, töötan
4. kirjutab, ela, saab tuttavaks, tead, mängivad
[wysija_form id=”3″]
