W największych estońskich miastach działa system komunikacji miejskiej – najlepiej rozwinięty i najbardziej przydatny jest w stołecznym Tallinnie. W kraju działa dobrze rozwinięty system komunikacji autobusowej oraz rozwija się system komunikacji pociągowej. Podpowiadamy jak poruszać się w estońskich miastach i przemieszczać się między miastami.
W miastach
Spośród estońskich miast najbardziej potrzebny, a więc także najbardziej rozwinięty jest transport publiczny w stołecznym Tallinnie. Transport publiczny w Tallinnie obsługiwany jest przez autobusy, trolejbusy i tramwaje. W stolicy działają 72 linie autobusowe z liniami wariantowymi o numerach od 1A do 73 (linie wariantowe mają zwykle dopisaną literę przy numerze linii), 4 linie trolejbusowe (1, 3, 4, 5) oraz 4 linie tramwajowe (1-4).
Podróż po Estonii najczęściej zaczyna się na lotnisku im. Lennarta Meriego w Tallinnie, na dworcu autobusowym lub w porcie promowym. Lotnisko tallińskie położone jest stosunkowo blisko centrum miasta, bo to dystans zaledwie ok. 3 kilometrów. Z lotniska do centrum dojechać można tramwajem nr 4 (najwygodniej) lub autobusem nr 2 (autobusy nr 49 i 65 jadą do Viimsi i na Lasnamäe). Autobusy o numerach trzycyfrowych to publiczne i prywatne połączenia regionalne.
Z dworca autobusowego (Tallinna bussijaam) do centrum jest jeszcze bliżej – to tylko ok. 1 kilometr. Z dworca do centrum można dojechać na przykład autobusem nr 54 lub tramwajem nr 2 (z Tartu mnt). Port pasażerski (promowy) położony jest właściwie w samym centrum.
Tallinn znany jest z bezpłatnego transportu. Należy jednak pamiętać, że bezpłatny transport przysługuje tylko zarejestrowanym mieszkańcom miasta. Turyści zobowiązani są do zakupu biletów. Dostępne są bilety jednorazowe, godzinne, jednodniowe, trzydniowe i pięciodniowe oraz okresowe czy bilet na połączenia miejskie i regionalne. Bilety można kupować u kierowców i konduktorów, przez Internet oraz w miejscach wymienionych na stronie transportu publicznego. Bilet kupowany u kierowcy kosztuje 2 euro. Bilet kupiony online (QR) kosztuje 1 euro.
Mapa, rozkłady i szczegółowe informacje o połączeniach w Tallinnie dostępne są na stronie: transport.tallinn.ee.
W granicach Tallinna jest kilkanaście przystanków kolei regionalnej – w regionie Haarju funkcjonują 2 główne linie z rozgałęzieniami, razem 6 połączeń. W granicach miasta koleją można dojechać z dworca kolejowego (Balti jaam) na Mustamäe i na Lasnamäe. W granicach Tallinna leży wyspa Aegna. Na tę wyspę dopłynąć w okresie letnim dopłynąć można promem z Portu Rybnego (Kalasadam).
W Tallinnie dostępne są rowery miejskie. Mapę stacji i ceny wynajmu znaleźć można na stronie: sixtbicycle.ee.
Poza Tallinnem
Oprócz Tallinna komunikacja miejska działa w 8 mniejszych miastach: w Tartu i Parnawie oraz Kohtla-Järve, Kuressaare, Narwie, Rakvere, Sillamäe i Viljandi. W dwóch pierwszych komunikacja jest najlepiej rozwinięta, najskromniejszą ofertę ma Sillamäe, gdzie funkcjonuje jedna linia miejska.
W Tartu działa 31 linii. Dworzec autobusowy znajduje się w pobliżu centrum. Dalej od centrum znajduje się dworzec kolejowy i Estońskie Muzeum Narodowe. Cena biletu jednorazowego zakupionego u kierowcy to 1,50 euro. Dostępne są bilety godzinne, jednodniowe, 10-dniowe i okresowe. Bilety godzinne i okresowe można zakupić przy pomocy karty doładowanej o odpowiednio wyższą kwotą. Informacje o komunikacji publicznej w Tartu dostępne są na stronie: tartu.ee/et/bussiliiklus.
W Tartu przygotowywany jest system roweru miejskiego, który ma ruszyć w czerwcu 2019 r.
W Parnawie działa 28 linii autobusowych. Dworzec autobusowy znajduje się w centrum. Bilet godzinny kosztuje 2 euro (mieszkańcy miasta płacą 1 euro), dniowy 5 euro (3 euro). Dostępne są także bilety 5- i 30-dniowe. Szczegółowe informacje dostępne są na stronie miasta: parnu.ee/index.php/linnakodanikule/liiklus/uhistransport.
W pozostałych miastach bilety jednorazowe kosztują zwykle ok. 1 euro. Połączenia w pozostałych miastach znajdziemy na stronie: peatus.ee.
Taksówki, Bolt i Uber
W Haapsalu, Jõhvi, Kohtla-Järve, Kuressaare, Narva, Pärnu, Rakvere, Tallinn, Tartu, Viljandi działa Bolt (wcześniej pod nazwą Taxify), czyli estoński odpowiednik Ubera. Uber dostępny jest w Tallinnie. Bolt jest zdecydowanie bardziej popularny od amerykańskiego konkurenta – firma ta wywodzi się z Estonii. Z usług tej firmy skorzystamy przy pomocy tej samej aplikacji co w Polsce. Koszt większości połączeń między najważniejszymi atrakcjami Tallinna czy Tartu oraz z dworców czy lotniska do centrów miast kosztuje ok. 3-5 euro.
W największych miastach działają także firmy taksówkarskie – można je złapać w pobliżu dworców, na lotniskach i w ścisłych centrach miast. Ceny są zbliżone do cen Bolta i Ubera lub nieco wyższe.
Między miastami
Po Estonii można podróżować autobusami, pociągami, promami i samolotami.
Połączenia autobusowe pozwalają podróżować tak pomiędzy największymi miastami w kraju, jak też dojechać z lokalnych centrów komunikacyjnych do nawet najmniejszych miejscowości w regionach. W komunikacji pomiędzy największymi miastami działa kilka firm prywatnych, które oferują połączenia w różnych cenach, w zależności od standardu autobusu, szybkości i godziny odjazdu. Koszt połączenia autobusowego to zwykle kilka-kilkanaście euro. W przypadku najpopularniejszego połączenia Tallinn-Tartu ceny wahają się w przedziale 6-10 euro. Bilety można zakupić przez Internet, na dworcach oraz u kierowców (jeśli wsiadamy na dworcu to u kierowcy bilet można zakupić na kilka minut przed odjazdem).
Plany połączeń autobusowych oraz ceny dostępne są na stronach: tpilet.ee (połączenia międzymiastowe, możliwość zakupu biletu) oraz peatus.ee (połączenia międzymiastowe, regionalne i miejskie).
Drugim sposobem na podróż międzymiastową jest kolej, która w ostatnich latach jest systematycznie modernizowana. Linie ogólnokrajowe to połączenie z Tallinna do Tartu i dalej do Valgi lub Koiduli, połączenie z Tallinna do Narwy oraz z Tallinna do Viljandi. W regionie Harju, w którym położony jest Tallinn działa także kolej regionalna (właściwie tworzy jeden system z koleją ogólnokrajową), na którą składają się 2 główne linie z rozgałęzieniami, razem 6 połączeń. Oprócz połączeń, które pokrywają się z trasami ogólnokrajowymi można podróżować do Paldiski i Riisipere.
Koszt połączenia to od kilku do kilkunastu euro w zależności od odległości. W przypadku najbardziej popularnej trasy Tallinn-Tartu koszt biletów to ok. 9-10 euro.
Wszystkie linie w kraju obsługiwane są przez nowy tabor, który nawet na najdłuższych liniach międzymiastowych przypomina pociągi kolei podmiejskiej. We wszystkich pociągach i na wszystkich liniach można zakupić bilety od konduktora (możliwość płatności kartą). Bilety można także zakupić przez Internet oraz na dworcach.
Plany połączeń i ceny sprawdzić można na stronie elron.ee.
Na wyspy
Ponieważ Estonia ma w swoich granicach wyspy, na które nie można przedostać się mostami, podróżując na nie musimy skorzystać z połączeń lotniczych lub promowych.
Dostępne są dwa połączenia lotnicze w granicach Estonii: z Tallinna do Kuressaare (Sarema) oraz z Tallinna do Kärdla (Hiuma). Połączenia obsługuje Saartelennuliinid (Transaviabaltika; saartelennuliinid.ee). Loty trwają 30-40 minut. Ceny biletów w jedną stronę zaczynają się od 25 euro.
W Estonii działa kilka stałych połączeń promowych. Najważniejsze to połączenia pomiędzy stałym lądem a Muhu i Saremą (Virtsu-Kuivastu; pomiędzy Muhu i Saremą jest grobla, którą biegnie droga) oraz pomiędzy stałym lądem a Hiumą (Rohuküla-Heltermaa) obsługuje firma TS Laevad. Ceny biletów to ok. 3-3,5 euro za osobę, a w przypadku samochodu to 8-10 euro. Rozkład połączeń i ceny biletów dla obu linii dostępne są na stronie praamid.ee.
Połączenia promowe na mniejsze wyspy obsługuje firma Kihnu Veeted. Z tą firmą dopłynąć można z Parnawy na Kihnu i Ruhnu (Ringsu), z Munalaid na Kihnu i Ruhnu (Ringsu), z Roomassaare (Kuressaare) na Ruhnu (Ringsu), z Triigi do Sõru (a więc z Saremy na Hiumę), z Ruhuküla na Vormsi (Sviby), z Tallinna na Aegnę, z Leppneeme na Prangli (Kelnase) oraz na Jeziorze Pejpus – z Laaksaare na wysepkę Piirisaar. Ceny biletów to zwykle kilka euro, na najdłuższe odległości 10 euro. Na prom można zabrać rower (dodatkowo płatne). Wiele z połączeń działa tylko w okresie letnim (zwykle od maja do września). Plan połączeń oraz ceny biletów można sprawdzić na new.veeteed.ee.
Na inne mniejsze wyspy można dopłynąć mniejszymi prywatnymi (należącymi np. do specjalistycznych biur podróży) promami lub łodziami. Na znajdującą się w pobliżu Tallinna Naissaar dopłyniemy promem „Monica” (monica.ee).
Podróżowanie samochodem
Po przylocie do Estonii można przesiąść się do wynajętego samochodu. W kraju działają wszystkie największe międzynarodowe wypożyczalnie samochodów. Wypożyczalnie mają swoje biura w budynku portu lotniczego w Tallinnie. Biura wypożyczalni znajdują się także w pasażerskim porcie promowym w Tallinnie. Planując wypożyczenie samochodu można wybrać ofertę mniejszych wypożyczalni lokalnych (dopytać o nie można w punktach informacji turystycznej, w biurach podróży lub poszukać w Internecie) – zwykle ich oferta jest dużo bardziej atrakcyjna cenowo.
Podróż z Polski do Estonii własnym samochodem to jeden cały dzień, ale daje to możliwość dotarcia do wielu atrakcji na prowincji. Polskie prawo jazdy jest dokumentem uprawniającym do kierowania samochodem także w Estonii. Podróżując po kraju należy pamiętać o przestrzeganiu prawa – w terenie zabudowanym limit prędkości to 50 km/h, na drogach ekspresowych to 90 km/h, a od niedawna na niektórych odcinkach można rozwijać prędkość do 110 km/h. Estońska policja jest restrykcyjna, a stawki mandatów są wysokie.
Parkowanie w centrach największych miast jest płatne. Za parkowanie można zapłacić mobilnie. Lokalizacje parkingów oraz szczegółowe informacje znaleźć można na stronie parkimine.ee.
Zdjęcie tytułowe: Dworzec kolejowy w Tallinnie. Zdj. Piotr Rokita / Flickr / CC.
