Biogramy artystów estońskich

0
862

Biogramy najbardziej znanych artystów estońskich.

Johann Carl Ludwig Engel. Niemiecki architekt i malarz, żył w latach 1778-1840. Studiował w berlińskiej Akademii pod kierunkiem F. Gilly’ego razem z K. F. Schinklem. W latach 1809-1814 był architektem miejskim w Revalu (Tallinn). Od 1816 działał w Helsinkach, gdzie monumentalnymi budowlami wycisnął trwałe piętno na kształcie centrum miasta (budynek Senatu w latach 1818-1822, gmach uniwersytetu w latach 1828-1832, kościół Św. Mikołaja w latach 1830-1852 oraz bibliotekę uniwersytecką w latach 1836-45). Uznawany za najwybitniejszego przedtawisciela fińskiego póĄnego klasycyzmu, pozostawał pod wpływem rosyjskiej architektury klasycystycznej.

Jüri Järvet. Urodzony w 1919 roku aktor teatralny i filmowy. W latach 40. występy na scenie, a od 50. także w filmie. Wielkie role tragiczne, między innymi w estońskim filmie Kalio Kiiska Hullumeelsus [’obłęd’] (w 1969 roku) i rosyjskim Król Lir (w 1971 roku) G. M. Kozincewa.

Tonu Kaljuste. Ukończył Konserwatorium w Tallinie, oraz studia podyplomowe w Leningradzie. Po studiach rozpoczął stałą współpracę z Operą Estońską i jako wykładowca z Konserwatorium w Tallinie. Od 1994 roku został głównym dyrygentem Chóru Szwedzkiego Radia, a w sezonie 1998/99 Holenderskiego Chóru Kameralnego. Od 2002 roku kontynuuje swoją karierę jako dyrygent gościnny. Założyciel Chóru Kameralnego Filharmonii Estońskiej (1981 rok).

Kalio Kiisk. Reżyser i aktor filmowy, urodzony w 1925 roku. Afirmując w swych filmach sowiecką ideologię uwidocznił jednocześnie dramatyzm lat 40. (między innymi Jaäminek 'lody ruszyły’ z 1962 roku, Tuuline rand 'brzeg wiatru’ z 1971 roku, Metskannikesed 'leśne fiołki’ z 1980 roku). Odchodząc od konwencji kina sowieckiego nawiązywał do stylu ekspresjonistycznego (Hullumeelsus 'obłęd’ z 1968 roku) i poetyki absurdu (Toomas Nipernaadi z 1982 roku).

Märt Laarman. Malarz, grafik, ilustrator i krytyk artystyczny, żył w latach 1896-1979. Na początku lat 20. studiował w szkole-atelier A. Laikmaasa w Tallinie. Od 1923 roku członek i przez pewien czas duchowy przywódca Grupy Artystów Estońskich. W 1928 roku redagował almanach `Uue Kunsti Raamat` [’księga nowej sztuki’]. W latach 1928-29 współpracował z pismem `Taie ` jako krytyk artystyczny. W twórczości widoczne wpływy puryzmu, malarstwa L. Feiningera, a także włoskiego malarstwa metafizycznego.

Ants Laikmaa. Malarz, żył w latach 1886 – 1942. Mieszkał w Taebala, około 10 kilometrów od Haapsalu. Założył studio – szkołę w Tallinie w 1903 roku. Uważany jest za jednego z założycieli – pionierów estońskiej sztuki narodowej.

Kirile Loo. Kirile Loo urodziła się na północy Estonii w wiosce Varinurme. Większość dzieciństwa spędziła w domu babci w Alutaguse, miejscu otoczonym dziewiczą puszczą i bez śladów cywilizacji. Nie było tam ani telewizji ani elektryczności czy telefonu. Wprawdzie Loo studiowała w klasie pieśniarskiej w Tallinn School of Music od 83 do 88 roku, ale jak mówi jej przewodnikiem po świecie tradycyjnej pieśni była babka i więcej się od niej nauczyła niż na studiach. Pieśni Loo odwołują się do czasów pierwotnej ekspresji, kiedy to przekaz nie był zniekształcany przez filozoficzne spekulacje. W jej pieśniach często dotykamy problemu dwóch światów zarówno seksualnego jak i duchowego męskiego i kobiecego. Jej pieśni nawiązują do tradycji pieśni runicznych i wykonywane są przy dĄwiękach prastarych instrumentów tworząc niepowtarzalne wrażenie. Dyskografia: Staatus fate (Erdenklang 94).

Eda Lõhmus. Artystka – malarz. Urodziła się 4 sierpnia 1978 roku w Tartu. W latach 1985-1996 ukończyła Gimnazjum Artystyczne w Tartu (srebrny medal). W latach 1996-2001 ukończyła Uniwersytet w Tartu na wydziale filozofii oraz osiągnęła pierwszy stopień naukowy w malarstwie (w 2001 roku) dzięki pracy `Myśli`, która trafiła do zbiorów Muzeum Sztuki w Tartu. W latach 1998-1999 studiowała w Estońskiej Akademii Sztuki jako student wizytujący. W 1995 roku (od 19 do 23 lipca) udział w projekcie `Międzynarodowe Lato Sztuki` w Karjaa w Finlandii. W 2003 roku stypendium Młodzi Artyści Tartu, także w 2003 roku otrzymała roczne stypendium Estońskiej Fundacji Kultury. W latach 2002-2003 nauczycielka w Międzynarodowej Uczelni Nauk Społecznych LEX (rysowanie, malarstwo, teoria koloru). W 2003 roku nauczycielka w Dziecięcej Szkole Sztuki w Tartu (rysowanie i malarstwo). W 1999 roku wystawa `Teatr` w Bibliotece Uniwersytetu w Tartu. W 2001 roku wystawa `Piesza Podróż` także w Bibliotece Uniwersytetu w Tartu. W 2002 roku wystawa w resaturacji `L’Artiste` w hotelu Olympia w Tallinie oraz wystawa `Sam` w Galerii Vaal w Tallinie. W 2003 roku wystawa `Chwile` w Muzeum Sztuki w Tartu. W 1999 roku wystawa pod gołym niebem `Autoportret` podczs festiwalu `Dionizja` w Tartu oraz letnia wystawa prac katedry malarstwa Uniwersytetu w Tartu i Galerii Sztuki w Kuressaare (wystawa w Kuressaare). W 2000 roku wystawa katedry malarstwa Uniwersytetu w tartu oraz Łotewskiej Akademii Sztuki i Bałtyckiej Uczelni Obronnej – wystawa w Tartu. Wystawa `Jezioro` w Polva. W 2001 roku wystawa w Galerii Mikkel w Tartu. Wystawy katedry malarstwa Uniwersytetu Tartuskiego w Gimnazjum w Türi, w Uczelni w Pärnu i w Muzeum Sztuki w Narvie. Wystawa `Tartu!Malarstwo!` w Domu Artystów w Tartu, wystawa `Jezioro` w Polva. Wystawa `Filterless` w Domu Artystów Tartu. Wystawa absolwentów katedry malarstwa Uniwersytetu w Tartu w Galerii Zebra w Tartu. W 2001 roku także wystawa `Stracona Właściwość Biura` w Galerii Hansapank w Tallinie. W latach 2001-2002 roczna wystawa w Domu Artystów w tartu. W 2002 roku wystawa `Malarstwo 2002` w Tallińskiej Sali Sztuki oraz wysatwa `Uzdrawianie` w Szpitalu Mustamäe w Tallinie. W 2003 roku wystawa `Obrazy i barwy` w galerii K-Gallery w Brukseli w Belgii, także `Drugie Biennal w Malowaniu` w Väsby Konsthall w Galerii Infra w Szwecji. W latach 2003-2004 roczna wystawa w Domu Artystów w Tartu.

Frederyk Pacius. Kompozytor fiński, pochodzenia niemieckiego. Żył w latach 1809-91. Organizator koncertów symfonicznych w Helsinkach. Kantaty, opery, pieśni, między innymi fiński i estoński (melodia i oryginalne, niemieckie słowa) hymn narodowy.

Felix Randel. Malarz i rysownik, żył w latach 1901-77. Uczeń szkoły artystycznej w Penzie i szkoły Pallas w Tartu. Współzałożyciel (w 1924 roku) Grupy Artystów Estońskich. W swych kompozycjach figuralnych oraz martwych naturach łączył elementy kubizmu i Nowej Rzeczowości, później bliski także puryzmowi oraz sztuce F. Légera.

Juhan Raudsepp. Rzeźbiarz i rysownik, żył w latach 1896-1984. Uczeń szkoły artystycznej w Penzie. Jeden z organizatorów Grupy Artystów Estonii. Uczestniczył w organizacji wystawy kubistów łotewskich i estońskich w Tallinie i Tartu (w 1924 roku). W 1937 roku odbył podróż po Europie. Twórczość Juhana Raudseppa kształtowała się pod wpływem kubizmu syntetycznego oraz puryzmu.

Lepo Sumera. Kompozytor, żył w latach 1950-2000. W latach 1968-1973 studiował kompozycję w Estońskiej Akademii Muzycznej w Tallinie, a w latach 1979-1982 podjął podyplomowe studia kompozycji w Moskwie. Od 1976 roku pedagog, a od 1993 roku profesor kompozycji w Tallinie. Pracownik estońskiego radia (w latach 1973-1978), minister kultury Republiki Estonii (w latach 1989-1992). Od 1993 roku prezes Związku Kompozytorów Estońskich. Wybrane kompozycje: In memoriam na orkiestrę symfoniczną (1972 rok), Symphony No.1 (1981 rok), Symphony No.2 (1984 rok), Symphony No.3 (1988 rok), Symphony No.4 Serena Borealis (1992 rok), Symphony No.5 (1995 rok), Symphony No.6 (2000 rok); balet: Anselm’s Story (1978 rok), utwory elektroniczne: And So On Back And Forth (1991 rok), Play For Two (1992 rok), kantaty, koncerty fortepianowe, smyczkowe.

Helena Tulve. Urodzona w 1972 roku. Studiowała kompozycję u Erkki-Sven Tüüra w Estońskiej Akademii Muzycznej, a później u J. Charpentiera w Konserwatorium w Paryżu, które ukończyła z pierwszą nagrodą w 1994 roku. W latach 1993-96 uzupełniała studia muzyczne w zakresie śpiewu gregoriańskiego. Brała także udział w letnich kursach kompozytorskich u G. Ligetiego i M. Stroppy. W 2000 roku otrzymała nagrodę kompozytorską im. Heino Ellera, została także zaproszona jako gość specjalny Biennale Arte Emergente w Turynie. Jesienią 2000 roku podjęła pracę pedagogiczną w Estońskiej Akademii Muzycznej. W 1998 roku jej utwór ą travers otrzymał rekomendację Międzynarodowej Trybuny Kompozytorów unesco w Paryżu w kategorii twórczości młodych kompozytorów. W 2001 roku otrzymała zamówienie Fundacji Przyjaciół Warszawskiej Jesieni. W sezonie 2001/02 była kompozytorem-rezydentem Chóru Kameralnego Filharmonii Estońskiej, a zamówiona przez ten zespół opera kameralna będzie miała swoją premierę w niedalekiej przyszłości. W 2002 roku H. Tulve brała udział w kursie muzyki elektronicznej w ircam. Utwory Heleny Tulve były wykonywane w wielu krajach Europy, w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, na licznych festiwalach muzyki współczesnej, jak nyyd w Tallinie, big w Turynie, Music of Friends w Moskwie, Les Boréales w Caen, MaerzMusik w Berlinie, Klangspuren w Tyrolu, Icebreaker w Seattle, Warszawska Jesień, Vancouver New Music i in. W styczniu 2005 roku Radio Estońskie uhonorowało ją tytułem Muzyka Roku. Ważniejsze utwory: Öö na kwartet saksofonowy (1997), travers dla 12 wykonawców (1998), Sinine dla 14 wykonawców (1998), Sula na didjeridoo i orkiestrę (1999), Vertige na fortepian (2000), Traces na zespół kameralny (2000), Cendres na zespół (2001), Valvaja na obój solo (2002), lumineux/opaque na skrzypce, wiolonczelę, fortepian i trzy kieliszki do wina (2002), delta na taśmę (2003), lijnen na sopran i zespół (2003), abysses na flet i zespół (2003).

Poprzedni artykułBiogramy naukowców estońskich
Następny artykułSetu
Portal Eesti.pl
Portal estoński Eesti.pl od 2003 roku dostarcza informacji o Estonii. W naszych zasobach znajduje się obecnie prawie 600 artykułów, aktualności, tekstów informacyjnych, lekcji języka estońskiego, galerii i innych. Nasze treści pokrywają pełne spektrum tematów związanych z Estonią i w mniejszym stopniu z krajami bałtyckimi i nordyckimi.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj