Jaan Kross to jedna z najważniejszych osób zarówno dla literatury estońskiej, jak i samej Estonii.
Urodził się w 1920 roku (w tym samym roku podpisano traktat pokojowy z Rosją w Tartu), wielokrotnie nominowany do literackiej Nagrody Nobla, dzięki jego powieściom czytelnik poznaje Estonię – jej historię oraz postacie tworzące ją – zarówno wielkie, jak i te, pozostające w ich cieniu.
Kross urodził się 19 lutego 1920 roku. W 1944 roku ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie w Tartu, a następnie podjął pracę jako wykładowca.
W 1946 roku został aresztowany przez Rosjan i został zesłany na osiem lat na Syberię (Kraj Krasnojarski) i łagry Komi.
Kross debiutował tomem poezji Uszlachetniacz węgla (Söerikastaja), który ukazał się w 1958 roku. Zarówno ten, jak i kolejne zbiory poezji zostały bardzo dobrze przyjęte przez czytelników i krytykę.
Obok utworów lirycznych Kross jest autorem poczytnych powieści historycznych. Twórczość Krossa przetłumaczono dotychczas na 23 języki. Po polsku opublikowano:
- Cztery wezwania z przyczyny świętego Jerzego (Neli monoloogi Püha Jüri asjus, 1970, wydanie polskie 1973);
- Trzy bicze czarnej śmierci (Kolme katku vahel, tomy 1-4, 1970-1980, wydanie polskie tomy 1-2, 1979);
- Immatrykulacja Michelsona (Michelsoni immatrukuleermine, 1971, wydanie polskie 1976);
- Kamienie z nieba (Taevakivi, 1975, wydanie polskie 1977);
- Cesarski szaleniec (Keisri hull, 1979, wydanie polskie 1990).
Bohaterami powieści Krossa są postacie znane z dziejów Estonii i Rosji – lingwista, przyrodnik, pastor Otto Willem Masing; renomowany malarz, akademik Johann Köler; genialny, młody poeta Kristian Jaak Peterson. Wartość dzieł Krossa podkreśla nadane im miano „wielkich rozdziałów historii estońskiej”.
W dzieciństwie Kross fascynował się techniką i naukami ścisłymi. Mając 14 lat zadebiutował w estońskim „Magazynie Czerwonego Krzyża dla Młodzieży”. W 1936 roku opublikował kilka miniopowiadań w piśmie „Looming” („Twórczość”). Jaan Kross ma żonę, trzech synów i dwie córki. Żona – Ellen Niit jest autorką książek dla dzieci, razem napisali książkę podróżniczą.
Zastanawiające jest dlaczego nie dostał Nagrody Nobla. Podobno na drodze stanęła katastrofa promu „Estonia” – wpłynęło to negatywnie na wizerunek Estonii w Szwecji.
